شبيه سازي گسسته پيشامد (Discrete Event Simulation) در واقع روشي است براي شبيه سازي پيشامدهايي كه به صورت گسسته هستند. در ابتدا لازم است بر اين مفاهيم مروري داشته باشيم.
- شبيه سازي (simulation): به تقيلد رفتار سيستم با گذشت زمان ناميده مي شود. در واقع وقتي شما يك سيستم را شبيه سازي مي كنيد، رفتار آن سيستم را تقليد مي كنيد و چون رفتار سيستم در واحد زمان تغيير مي كند، بنابراين تقليد شما نيز بايد در واحد زمان باشد.
- پيشامد (event): به هر تغيير حالتي در سيستم پيشامد گفته مي شود. مثلا در يك بانك، ورود مشتري به سيستم يك پيشامد است. در يك پمپ بنزين، ورود ماشين به پمپ بنزين، اتمام فرآيند بنزين زدن دو پيشامد سيستم است.
- گسسته (Discrete): اين واژه بدان معني است كه اتفاقات و پيشامدها در بازه گسسته از زمان اتفاق مي افتد. (براي آشنايي بيشتر با سيستم هاي گسسته و پيوسته كليك كنيد).
شبيه سازي گسسته پيشامد طيف وسيعي از مشكلات را پوشش مي دهد. به عنوان مثال موارد زير مسائلي است كه به راحتي با استفاده از شبيه سازي گسسته پيشامد قابل حل و بهينه سازي است:
- شبيه سازي سيستم هاي توليدي و مونتاژي
- شبيه سازي سيستم خدماتي مانند بانك، پمپ بنزين، كارواش و ...
- مسائل تعميرات و نگهداري
- مسانل كنترل موجودي
- شبيه سازي زنجيره تامين
- و بسياري از حوزه هاي ديگر.
يکي از كاربردهاي شبيه سازي گسسته پيشامد در سيستم هاي توليدي است و استفاده از اين ابزار باعث ايجاد اين قابليت براي مديران و مهندسان مي شود تا درک وسيعي از سيستم خود پيدا کرده و بتواند تاثير يک تغيير جزئي را در کل سيستم مورد ارزيابي قرار دهد. به عنوان مثال فرض کنيد که با ايجاد يک تغيير در يک ايستگاه در خط توليدي، باعث ايجاد تغييراتي در کارايي آن ايستگاه شده ايم. ممکن است اين تغييرات قابل پيش بيني باشند. چرا که سيستم مورد بررسي بسيار کوچک بوده و ارتباط آن با ساير اجزا مورد بررسي قرار نگرفته است. ولي جواب دادن به اين سوال که تغييرات اعمال شده در اين ايستگاه چه تاثيري بر روي کارايي کل خط توليد و چه تاثيري بر روي ساير ايستگاه ها مي گذارد سوالي است که جواب دادن به آن بدون استفاده از ابزار شبيه سازي کاري بسيار مشکل و در بسياري از موارد ناشدني است. استفاده از شبيه سازي در سيستم هايي مشابه خطوط توليد، باعث مي شود اثر تغييرات اعمال شده بر روي يک ايستگاه را بر کل سيستم و ساير ايستگاه هاي کاري موجود در خط توليد مورد ارزيابي قرار داد.
مزاياي ديگر استفاده از ابزار شبيه سازي گسسته پيشامد در مراکز توليدي به شرح زير است:
- افزايش تعداد محصول توليدي در واحد زمان
- کاهش زمان توليد
- کاهش موجودي مواد در فرآيند توليد
- افزايش بازده نيروي انساني و ماشين آلات و استفاده موثر از منابع
- افزايش تعداد محصول تحويل داده شده بدون تاخير
- کاهش سرمايه مورد نياز و هزينه هاي مورد نياز براي توليد محصول
- اطمينان از عملکرد سيستم در سطح مورد انتظار
- سودمند بودن اطلاعات مورد نياز براي ساخت مدل شبيه سازي در بسياري موارد ديگر
استفاده از مدل شبيه سازي گسسته پيشامد براي سيستم هايي که در فاز طراحي هستند، اين امکان را براي طراحان سيستم به وجود مي آورد که آنها به نکاتي که قبلاً به آنها توجهي نمي-کردند، توجهي خاص داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است مشکلي در سيستم وجود داشته باشد که طراحان به وجود آن هيچ توجهي نداشته اند و يا اثر پارامتر هاي موجود در سيستم باعث بروز مشکلاتي شود که اين اثرات در نظر گرفته نشود.
نرم افزارهاي متنوعي براي شبيه سازي گسسته پيشامد موجود هستند كه برخي از آنها عباتند از:
- AnyLogic
- Arena
- Flexim
- Simul8
- Enterprise Dynamics
- Witness