شبیه سازی چیست؟
شبیه سازی تقلید رفتار یک سیستم در گذر زمان است. در انجام شبیه سازی سعی میشود تا حد زیادی رفتار یک سیستم و یا رفتار یک فرآیند کپی برداری شود. انجام پروژه شبیه سازی در مواقعی انجام میشود که ترجیح به عدم درگیر کردن سیستم واقعی وجود داشته باشد. این ترجیح ممکن است به دلایل زیر باشد:
- انجام تغییرات در سیستم واقعی ریسک بالایی داشته باشد و هزینه زیادی تحمیل کند.
- سیستم واقعی هنوز وجود ندارد.
- بعد از انجام تغییرات در سیستم واقعی، خروجی در زمان طولانی مشخص شود.
مراحل انجام پروژه شبیه سازی
انجام شبیه سازی نیازمند طی شدن مراحلی است که اگر هر کدام از آنها به درستی انجام نشود، انجام پروژه شبیه سازی با شکست مواجه میشود. در شکل روبرو مراحل مورد نیاز برای انجام پروژه شبیه سازی ارائه شده است.
یکی از مهمترین مراحل انجام پروژه شبیه سازی، شناخت سیستم است. اگر این فاز به درستی انجام نشود، مدل شبیه سازی ایجاد میشود که هیچ مشابهتی با سیستم واقعی نخواهد داشت.
بعد از اتمام فاز شناخت سیستم، میبایست رویکرد مناسب برای شبیه سازی انتخاب شود. به صورت کلی 3 رویکرد شبیه سازی وجود دارد:
- شبیه سازی سیستمهای گسسته پیشامد (Discrete Event Simulation)
- شبیه سازی سیستم های پویا (System Dynamics)
- شبیه سازی عامل بنیان (Agent based modeling)
با توجه به تعریف مساله و سطح جزئیات مدنظر، یکی از رویکردهای ذکر شده جهت شبیه سازی میبایست انتخاب شود.
بعد از انجام شناخت سیستم و انتخاب رویکرد شبیه سازی مناسب، دادههای مورد نیاز میبایست جمعآوری شود. جمعآوری داده ها معمولاً به 2 صورت انجام میشود:
- جمعآوری از داده های موجود در سیستم
- جمعآوری به صورت میدانی با نمونهگیری و زمانسنجی
پس از جمعآوری دادههای مورد نیاز، تمیزسازی و انجام فرآیند آماری و برازش توابع توزیع احتمالی آغاز میگردد. بعد از نهاییسازی فاز جمعآوری و پردازش دادهها، ساخت مدل شبیه سازی آغاز میشود. البته در برخی مواقع میتوان با شروع فاز جمعآوری دادهها، ساخت مدل شبیه سازی را نیز آغاز نمود.
بعد از ساخت مدل شبیه سازی و وارد نمودن دادههای مورد نیاز به عنوان اطلاعات ورودی مدل شبیه سازی، فاز اعتبارسنجی آغاز میشود. در این فاز مدلساز میبایست اطمینان حاصل نماید که عملکرد مدل شبیه سازی منطبق بر سیستم واقعی است. چرا که اصلیترین دلیل انجام پروژه شبیه سازی، تقلید رفتار سیستم واقعی است. این فرض در فاز اعتبارسنجی مورد بررسی قرار میگیرد.
پس از تایید اعتبار مدل، سناریوسازی و استخراج خروجیها از مدل شبیه سازی صورت میگیرد. در نهایت بهترین گزینه با توجه به خروجیهای مدل شبیه سازی انتخاب میگردد.
انتخاب نرم افزار جهت انجام پروژه شبیه سازی
برای ساخت مدل شبیه سازی نیاز به نرم افزار شبیه سازی وجود دارد. نرم افزارهای شبیه سازی مختلفی برای مدلسازی با سه رویکرد شبیه سازی ذکر شده وجود دارد. هر کدام از این نرم افزارها نقاط قوت و ضعف مختلفی دارند و بسته به نوع رویکرد شبیه سازی انتخاب شده میتوانند فرآیند ساخت مدل شبیه سازی را تسهیل نمایند.
پیشنهاد ما به شما استفاده از نرم افزار شبیه سازی AnyLogic است. در مقایسه نرم افزارهای شبیه سازی، نرم افزار AnyLogic در حال حاضر به عنوان برترین ابزار شبیه سازی در سطح دنیا مطرح است و بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است. آشنایی بیشتر با نرم افزار شبیه سازی AnyLogic شما را با قابلیتهای این نرم افزار آشنا مینماید.
همچنین پیشنهاد میکنیم نرم افزار AnyLogic را دانلود و مدلهای نمونه ساخته شده در محیط نرم افزار را مشاهده نمایید.
یادگیری نرم افزار جهت انجام پروژه شبیه سازی
همانطور که ذکر شد برای ساخت مدل شبیه سازی پیشنهاد میکنیم از نرم افزار شبیه سازی AnyLogic جهت مدلسازی استفاده نمایید. به همین منظور، برای یادگیری نرم افزار AnyLogic میتوانید از منابع استفاده کنید.
شرکت شبیه پردازان به عنوان نمایندگی رسمی نرم افزار AnyLogic در ایران، اقدام به برگزاری دوره های آموزش نرم افزار AnyLogic می نماید. جهت یادگیری نرم افزار میتوانید در این دوره های آموزشی شرکت نمایید.